NYMPHEUM

                         Nympheum

NË BUTRINT

Shëtisim mbi gërmadha qytetërimesh

të mbuluara me pyjet e dafinave

si me lavdinë e vet.

Kolonat me kapitele që ngrihen nga dheu

u ngjajnë direkëve të anijeve të mbytura.

Shumë i vjetër dheu. Këtu, po të gërmosh,

të duket sikur do të prekësh dorën e një statuje

që zgjatet drejt teje për ndihmë.

Pusi i Nuseve e përplas zërin tonë në lashtësi.

Ngjitemi në ca shkallë

që nuk dinë ku të na çojnë.

Dyert e kohës janë të mbyllura për to.

Ose duhen ende të tjera shkallë të arrish për të trokitur

                                                                                         diku.

Në muret e Nimfeumit bletët u bien kambanave të vogla

           të luleve.

Nxitojmë për në teatër si të vonuarit në shfaqje.

Amforat në oborrin e muzeut  mbushen me diell.

Kur ikin  vizitorët dalin statujat të çmpijnë këmbët

nga koha e gjatë e rojenderit në hyrje të historisë. 

PIKTORI

Eja, më tha shoku im piktor,

ç‘pret,

nuk i dëgjon zërat e fëmijëve të mbledhur rrotull

                 pranverës  së sapoardhur?

Nuk e ndjen 

oshëtimën e saj të heshtur,

bubullimat e saj të kaltëra, ç’pret?

Ngriti kavaletin,

hapi akuarelet dhe nga peneli rrëshqiti drita e diellit;

ranë mbi letër drurët,

shkëmbinjtë e detit, anijet

dhe më tej qyteti i bardhë me të gjitha dritaret e tij.

Një lëvizje, dy

dhe ja,

pulëbardha rrahu krahët.

Fshap, fshap. Dhe pranvera çapitej me këmbët e saj të

                                                                               gjelbra,

duke u bërë thirrje sythave

e ata i përgjigjeshin,

dilnin gjithë frushullimë,

sa herë që piktori i prekte me penelin e tij.

Shoku im ishte në ethe.

Nuk e dëgjon, thoshte, si u ngjir prilli duke na thirrur?

I dridhej peneli.

Ndoshta nga kjo ishin aq të tronditur drurët,

aq të tronditur shkëmbinjtë dhe anijet.

Ndoshta nga kjo u shfaq qyteti si një mirazh i ngritur

                                                                        mbi ujëra,

si një mirazh i hollë, i hollë

që mjaftonte vetëm një erë e lehtë

e ta zhdukte papritur nga sytë tanë.

Pastaj shoku im mbaroi.

Ne s’folëm.

Qëndruam ashtu duke dëgjuar dihatjen e asaj paraditeje

      prilli,

duke duartrokitur në heshtje pranverën.

FËMIJËT

Tërë këto ditë u dëgjua mbi kokat tona  frushullima

e trafikut  ajror të zogjve

                                           që mbartnin në krahët e tyre prillin.

Më vonë erdhën avionët e spërkatjes mbi fusha.

Hapësirat lëkundeshin si çarçafë të padukshëm.

Kur uleshin në aeroportin bujqësor,

një re fëmijësh ja behte

rrotull këtyre avionëve të rëndomtë pune

me erë vajërash dhe herbicidesh.

Preknin me dorë metalin e ngrohtë që regëtinte

dhe zgjohej Ikariosi brenda kraharorit të tyre të vogël,

zgjohej pafundësia.

Pastaj fëmijët i zbonin. Ndizeshin motorët.

Një shtjellë e fuqishme ajri u zbërthente këmishët.

Po ato nuk ishin këmisha. Ishin krahë që rrihnin

sikur papritur një tufë lejlekësh të bëhej gati të

 fluturonte.

Dhe natën, në gjumë, shpirtin e tyre e mundonin  qiejt.

Pilotonin në një oqean ajri, ëndrre.

U vinin veshin zhaurinës së planeteve,

gati sa s’ceknin hënën e u vinte keq që s’kishte retë e saj,

        shiun e saj,

që s’kishte pyjet e saj,

qytetet dhe fushat e ndara në kuadrate

si hoje të punës njerëzore.

Mëngjesi i gjente në tokë,

në fshatrat e tyre të bardha, të rrethuara nga rrëmuja

e gjelbër e grynjrave.

HËNA

Nuk është shtëpia e poetëve Hëna.

Nuk mund të hyjmë këtu.

Sado e praruar të duket,

sado e trëndafiltë nga rrezet e diellit në perëndim,

nuk mund  të hyjmë këtu.

Si mund të mbajnë skafandër ëndrrat tona?

Ato edhe në tokë janë kaq të lehta,

kaq të brishta,

po në Hënë si do të çapiten?

MUG 

Rrija vetëm me gjithësinë.

Mbaja vesh puhizën e yjeve që çelnin si luleshqerra,

mbaja vesh detin atje poshtë,

frymëmarrjen e guvave të tij si ca gërhitje balenash.

Një xixëllonjë

u  shpëtoi zjarreve të perëndimit dhe u end

sipër meje me një hënë të vockël nën bark.

Portokallet hidhnin krahëve trikon e kaltër të mbrëmjes

dhe shkonin në  takim me ullinjtë.

Mbi qytet nderej një mjegullnajë drite,

një avullim i bardhë ëndrrash dhe oxhaqesh.

Atje tej dëgjohej buçitja e një lumi

që derdhte kohën në det.

Rrija vetëm me gjithësinë.

ZILI

Më kap zilia kur mendoj se një rrënjë e vetme ulliri

mund t’ia kalojë dobisë sime,

kur një lule me dritat dhe linjat e saj

ua kalon vjershave të mia,

kur një bletë kthehet nga kullota e ngarkuar me nektar

dhe unë i kërkoj vetes llogari në mbyllje të çdo dite,

kur një yll shënon me përpikëri rrugën e tij

dhe mua më duhet shumë punë për ta gjetur.

Sa herë i mendoj të gjitha këto

përpiqem të kem brenda vetes

një ulli,

një lule,

një bletë

dhe një yll.

SHKALLUAN DRURËT NGA ERA

Vija nga e dashura

dhe ndieja ende aromën e buzëve të saj

si aromën e pjeshkës,

dhe ndieja ende të prekja supet e saj të brishta.

që dukeshin sikur do të më thyheshin në duar.

Nata varej si një pjergull mbi pullazin e shtëpisë  sime.

Nënës që doli të më hapte portën

i iku shamia,

rrahu krahët rrotull meje

dhe si një thëllëzë e trembur

u struk në drurët e kopshtit.

S’e di sa e kërkova midis degëve ku shihja

të lundronte vetëm dritarja e së dashurës sime,

s’e di sa kohë kish nëna që më thoshte:

“Eja brenda, bir,

nuk dëgjon?...

Shkalluan drurët,

shtëpia u mbush me mjegull.”

KARROCA E FËMIJËS QË DO TË LINDË

Sapo kemi blerë një karrocë  fëmijësh.

Në trotuaret dhe sheshet e gjera të mbrëmjes

ndihet zhaurima e detit njerëzor.

Edhe ne, e dashur,

jemi një valë

në mes të këtij rrëmeti. Shtyjmë përpara

karrocën e fëmijës që do të lindë,

farën e të tjera valëve

që do të shtyjnë përpara të tjera e të tjera valë.

Ëndërrin e tëra.

Ëndërrin e tëra me fytyrën e zakonshme të atyre që

                                                     presin të bëhen nëna,

me hutimin e ëmbël të syve para vitrinave,

                                                të mbushura me lodra,

me buzët ku bëhen gati të çelin ninullat

dhe hapin paksa të rënduar

nga pesha e përgjegjësisë për jetën.

Kthehemi nga dyqanet e mbrëmjes

duke shtyre përpara këtë karrocëz gjeneratash.

VITET QË JETUAM BASHKË

Vitet që jetuam bashkë janë si një pyll i vogël që oshëtin

 nga  kujtimet.

Nën këta drurë vitesh, të drejtë e të papërkulur si

 statuja të dashurisë,

kalojmë tani

duke ndier të shushurijnë nën këmbë gjethet e ditëve

që ikin

dhe kërcitjen e ndonjë dege të këputur e të tharë nga

                                                                        mëritë e çastit.

Ende s’jemi thinjur.

Ende zemrat tona

mbushin me gjak të bollshëm fenerin e dashurisë që

                                                                             drita e saj

            kurrë të mos shterë.

KURAJË

Dëgjomë mua (i thashë një ditë atij djali që rrinte

    i hutuar para meje

sepse e kishte lënë e dashura), dikur edhe mua ma thau

 ngrica  e papritur e ndarjes

bajamen e hershme të dashurisë.

S’ka rëndësi nëse e fejuan me nxit atje larg

apo e tërhoqi magjia e qytetit të madh ku shkoi.

Gjëra të harruara tani.

Vetëm më kujtohet çasti kur më la në duar zemrën

e përgjakur

dhe renda duke sokëllitur dhimbjen.

Më dukej sikur nga anija e bardhë e Mesdheut

më kishte zbritur në një Oqean të Ngrirë Veriu.

Më dukej sikur nuk do ta fitoja kurrë qetësinë,

sikur ajo shkurrja e zezë e dhimbjes,

që sapo kishte mbirë

e më shponte me gjembat e saj, nuk do të shkulej më.

Kaloi një kohë  pastaj

dhe mua më pëlqente të jetoja me dhimbjen si me një

         plagë që na e ka ënda ta gërvishtim.

Po unë s’mund  të rrija gjatë në strehët e trishtimit

e të shihja se si pikonin ditët e mia,

ndërsa  dy hapa më tutje jeta bubullinte si një ortek

      i gëzuar.

Dëgjomë mua, i thashë,

do të çelë përsëri bajamja që ëndërrove

dhe jeta do të të duket përsëri e bukur.

NË KËRKIM

Familja e saj është transferuar

në këtë qytet të madh

dhe ai s’di ku ta kërkojë.

Pip-pip, pip-pip

rrahin zemrat

e mijëra telefonave

dhe ai s’di

cilat shifra të përziej

për të kapur sinjalin e dashurisë.

Qytet i madh ku ka ardhur me shërbim

nga një rreth  i largët.

Pallate me një qind dritare,

me dyqind

dhe ai s’di

cila duhet të hapet për të.

Vjen mbrëmja. Bulevardet ndriçohen papritur

nga lumi i fytyrave,

nga zërat,

nga hapat

dhe neonet.

Si mund të veçojë tani

fytyrën, zërin, hapin dhe dritën e saj?

Dhe trishtimi

i vihet prapa

si një i panjohur.

Hap pas hapi.

Hap pas hapi.

Si t’i shpëtojë?

Dëgjon ta thërrasin që larg

titujt e filmave nga afishet,

arena e një cirku,

ta thërrasin bar-lulishtet.

Këndej, këndej i thonë.

Qëndron i hutuar për disa çaste

buzë kësaj rrjedhe të pafund.

I bëhet se dëgjon

pip-pip, pip-pip

sinjalet e mijërave zemrave,

e mijëra dashurive.

Dhe përsëri humbet atje ku ajo është shkrirë

me hapat,

me zërat

dhe fytyrat

e të gjithëve.

SA PAK VJERSHA DASHURIE

Sa pak vjersha dashurie kam bërë

në moshën time më të bukur,

megjithëse i mbushur prej tyre isha

si deti që me ujë është mbushur!

TE KËNDI I SENDEVE TË GJETURA

Te këndi i sendeve të gjetura

pashë ëndrrën time të humbur

të ngjitur me një pineskë.

E zverdhur nga koha,

e kyçur prapa xhameve,

vjersha e dashurisë

me një emër vajze.

Si mund ta nxirrja që andej?

Të shkoja në polici?

Atje duhej të vërtetoja rrethanat

dhe policët

do më keqkuptonin.

Të trokisja në zyrën postare?

Ëndrra nuk kishte adresë

dhe emri vetëm nuk mjaftone.

Shumë kohë ngeli ëndrra atje

si në një kënd letrar

dhe vajzat shpërthenin në gaz

kur e lexonin

në mes të çelësave

dhe pasaportave të humbura.

Ku ta dinin ato se ajo copë letër

ishte çelësi dhe pasaporta

e moshës sime rinore?

NË SE VDES DASHURIA

Edhe nëse vdes dashuria,

kufomën e saj

e mbartim brenda vetes.

GJIMNAZI  ZBRAZEJ  NGA VAJZAT  E BUKURA

Gjimnazi zbrazej nga vajzat e bukura

që i fejonin larg dhe dhëndurët u dërgonin unazat,

orët, vathët si dryna të vegjël për të kyçur në embrion

       lirinë e ëndrrave të tyre vajzërore.

Dhëndurët - gjeologë e inxhinjerë me rroga të mira -

fusnin njerëz  tek shokët e klasës  të na pyesnin për

            qëndrimin.

Sa prej nesh e ndien t’u tronditeshin simpatitë

dhe trishtimi të zinte vend në sytë e tyre të hutuar!

Pas martesës, kur shoqet tona ktheheshin në shtëpitë

              prindërore,

mbanin një të  kuq të errët buzësh    

për të mbyllur komunikimin

dhe u ngjanin ca fortesave indiferente.

Ndiqnin moda të reja veshjesh,

për të na mbushur mendjen se ishin të lumtura,

sa herë vinin të shoqëruara me dhëndurrët,

të cilëve  u shtoheshin vetëm thinjat.

Po kur vinin me fëmijtë, një mall i kapte befas

në lirinë e tyre të shkurtër

dhe kujtonin çapkënllëqet që u mungonin. Na 

përshëndesnin dhe përpiqeshin me këmbëngulje 

                                                                      të mësonin

nëse brenda nesh pluskonte ende një membranë

e portretit të tyre.

Sarandë, 1969-2011

PASURIA  IME

Falemnderit, nënë,

që më le trashëgim  zemrën

me tërë pasuritë që kishte brenda.

Pa testament,

pa noterë,

pa u grindur me të tjerë.

E DIEL

Asnjë dorë nuk ngjiti

lajmërime vdekjeje

nëpër shtylla.

Kafen

mund ta surbësh

i qetë këtë të diel.

Mund të surbësh aromën

e këtij mëngjesi

që sot e ka lënë pa punë

agjencinë e varrimeve.

LULE QË ÇELNI

Kur ndodh që nxitoj

e s’gjej kohë t’u përshëndes

ndanë udhës ku çelni,

parqeve,

ballkoneve,

saksive,

mos kujtoni se s’ua dëgjoj zilkat që më thërresin,

                                    frymëmarrjen tuaj

                                    që më shtyn

                                    drejt bukurive.

I  LODHUR NGA DASHURITË

I lodhur nga dashuritë

dremiste dashi përçor

me herdhet e tij të shkordhura.

Një dele atje pranë e mirrte erë

dhe e falënderonte me blegërima.

Ai ngrinte një hop kapakun e syve

dhe binte prapë

në një dremitje të ëmbël.

Prilli çelte poshtë tij

një luledele

që e guduliste në ëndërr.

I kishte mbaruar

të gjitha punët e paqme

dhe flinte si një dhëndërr.

DITË GUSHTI NË GJIROKASËR          

Provo të shkelësh në kalldrëmin e errët

të Qafës së Pazarit, ku çdo plloçkë

është si një furnelë elektrike,

e ndezur në piskun e vapës.

Kalldrëmet, trotuaret, shkallët,

çatitë, oxhaqet, çesmat, harqet,

stolat, kështjella atje sipër, të gjitha, të gjitha

prej guri të ndezur gëlqeror, janë,

si një kamin përvëlues,

pronë e një dielli të pamëshirshëm.

Një avull i nxehtë drite të vesh sytë

te ky peizazh i humnertë kadarean me një arkitekturë

 abstrakte e të hirtë,

me oxhaqet e heshtur sipër rrasave të çative atje poshtë

si gjymtyrët e dimrit që s’i hyjnë më në punë askujt.

E ndërsa mendon se je mbi korracën e gurtë të një

                                                                      përbindëshi,

ndien lëngun e jetës, të freskët e gjallërues,

brenda komoditetit të odave,

si në një kabinë kozmike

gati për të udhëtuar  në një planet dhe kohë tjetër.

FANEPSJE

Kam pirë ujin e njëmijë lumenjve. Kam shuar  ëndrrën 

        e një shkretëtire

                                që shullëhej  nën diellin e Mesdheut

e u popullua befas me drurë, zogj e oaze.

I thashë beduinit të parë që gjeta:

nuk është mirazh ajo që fanepset përpara teje,

grahu deveve

për të mbërritur në kohë në panairin e luleve.

NETËT E LËMENJVE

Kaluan shumë kohë aty ku netët ndëreshin mbi lëmenj

                            si çadra endacakësh të shpuara nga yjet.

Net vere me gjumin e lehtë pranë autokombajnave,

që u  rrinin mbi kokë me shpinat e përkulura

si deve udhëtarësh.

Vetë lëmenjtë tani u ngjanin oazeve.

Gjithë ditën autokombajnat

kullotnin grurë

dhe netëve dergjeshin të lodhura

pranë të zotëve.

Dikush pa në ëndërr shtëpinë e tij rrëzë Moravës,

ndjeu erën e mollëve të oborrit

pranë çarçafëve të ndërur,

dëgjoi hapat e gruas së tij të re si një muzikë që avitej e

      avitej dhe u zgjua.

Dy hapa më tej ishte shfaqur hëna

si një lepur i dalë nga grunjërat,

duke mbajtur vesh

kuvendimin e kallinjve me hapësirën.

Ishte po ajo hënë

që ngjeshte turinjtë e bukur në dritare

dhe ia bënte me shenjë fëmijës së tij me kokën

e përkulur si luledielli.

O, si iu mbushën mushkritë me aromën e njohur

të familjes,

ai ndjeu sikur hapi derën

dhe dy doçkëza të buta i fshinë lodhjen

nga fytyra e tij e parruar.

Dhe pastaj përnjëherësh e zuri gjumi.

Dhe çdo mëngjes

po ajo gumëzhitje e lëmenjve

si oaze,

ku vinin karvane maqinash, ngarkoheshin dhe humbnin

                                                                                           tutje,

                                                          drejt një qyteti të kaltër.

PIKËLLIMA IME PËR AGIM SPAHIUN

Kur u shua aq pa kuptim Agim Spahiu,

ai organizëm që dridhej si purteka nga çdo impresion

 poetik,

e kuptova atëhere pse Kukësi mbante ende mbi kokë

 malin e Pikëllimës.

Nuk rrinte dot brenda tij asnjë ndjenjë.

Dilte me frushullimë.

Kur shetisnim së bashku buzë Kukësit të vjetër

të përmbysur nën ujëra,

ai, si Moisiu, spostonte ujin para meje dhe më çonte te

  fëminia e vet.

Edhe kur më kthente vizitën, nuk ngopej si i babëzitur 

nga ajri i ishujve të Ksamilit, nga rrënojat antike

dhe nga flladi i detit të madh të ullinjve. Atëherë

ullinjtë ishin të mbuluara nga lulimi i tyre i imët

 e i padukshëm, që unë kurrë

s’e kisha vënë re më parë. Agimi belbëzonte i përpirë

                         nga mrekullia e krijimit.

“Si është e mundur, - thoshte - që kjo pemë kaq fisnike,

                        t’i falë gjithë bujarinë e vet njeriut,

ndërsa për vete të kënaqet me një lule kaq imcake?” 

dhe i admironte duke prekur me gishtrinjtë e hollë

                        modestinë e tyre.

Pse duhet të vdesin poetët?

TIRANË E VJETËR

Kuturisem nëpër rrugicat e Tiranës së vjetër

të papushtuara nga furia e shumëkatsheve moderne,

të papushtuara nga kozmetika e blloqeve,

nga semaforët, orët elektronike.

Ky oborr më duket se më pat pritur në Lukovë

dhe gati sa nuk hyj.

Këtë dorezë bronxi

në Gjirokastër e kam trokëllitur.

Ujin e këtij pusi

e kam pirë në Berat.

Në Prizren jam ulur

te ky sofat.

Kuturisem nëpër këtë labirinth ballkanik shtëpish,

nëpër këto enigma urrejtjesh e dashurish.

Tërë këto shenja, këto strehë, mure, hatulla,

grila, hardhi, çikrikë, këto shkallë që zbardhnin nga gëlqerja,

këto saksi, plloça, këto bodrume, dalje të fshehta

i  kam pasur  me vete që nga fëminia.

Ndoshta pa to

nuk do ta kisha gatuar dot brumin e vjershave të mia.

KOHËZGJIM

Nuk presim më që të ngjiren për ne gjelat e orëve nëpër

     mure.

Zgjohemi vetë.

Flakim çarçafët e ëndrrave,

hapim rubinetat

dhe nëpër  tubacione

fillon të ngjitet me presion

freskia dhe gjallëria.

Dëgjohet vrapi i atletëve poshtë dritareve tona si vrapi i

            ditëve që vijnë.

Pastaj ritmi i hapave largohet

dhe në plepat e stadiumit kundruall

nuk e dallojmë dot nëse zgjohen brohorimat tona të

    djeshme

apo moria gazmore e zogjve.

Nga mbrapa qytetit

si mbrapa një kthese

ia bef dielli për xhiron e re të maratonës së tij.

VALUTA

Ti e kalkuloje sjelljen, masën e buzëqeshjes;

e vërteta është se e ktheje në art,

për t’i rritur kështu pjacën vetes

bëje njëmijë e një marifete

të bije në sy në bulevard.

Në xhiron e mbrëmjes, si në pasarelë

njëzëri të vlerësonim: “Është valutë!”

Dhe çudi, kalimi yt i beftë,

na hutonte paksa dhe shpirtrat na i zbuste.

Ne të jepnim tonelata me ndjenjë

dhe ti, si shpërblim, disa gramë na ktheje.

Çmimi i vështrimeve të tua ishte rritur

si valuta dhe ari nëpër  tregje.

Po  lodra jote zgjati pa fund,

gjersa hiret dhe magjia t’u shuan

dhe ti s’u vlerësove më në tregun e valutës

dhe s’ishe më  një monedhë e kërkuar.

E zgjate pa fund të qenit singëll.

Dhe ne, një nga një, të gjithë u martuam.

Atje,  te pasarela,

 e vetmuar ngele,

stolia jonë e një kohe të shkuar.

Limjon, 1987