Ullinjtë

ULLINJTË

Ullinj pleq e të gërmuqur

ndanë shtëpive,

udhëve dhe detit

me degët e lulëzuara të së sotmes.

Ullinj pleq e të gërmuqur

nga pesha e qindra e qindra vjetëve,

që kanë mbërritur ashtu të zinj e të thatë

përmes gjelbërimit

si hieroglife të pakuptimta.

Por ndoshta kanë kuptim  hieroglifet e tyre,

ndoshta ka kuptim shkrimi tyre,

i shpejtë e i shtrembër

plot mesazhe e kronika të largëta.

Kush mund të thotë se këta rreshta ullinjsh

të mbjellë nga dora e ilirëve tanë,

nuk janë paragrafët e një traktati paqeje?

Shiko këtë ulli himarjot

të ndarë më dysh,

këtë ulli ku lidheshin dikur anijet.

Kush mund të dalë e të na thotë se nuk e ka plasur 
dhimbja kur shpërnguleshin arbëreshët me drudhet

e dheut të tyre në zemër?

Ç’vendim janë duke marrë

këta ullinj të Ardenicës

të mbledhur në kuvend?

Ç’lavdie i këndojnë

këta ullinj të Krujës

grupe-grupe,

nëpër sheshe,

buzë rrëpirave

duke mbajtur me rrënjët e tyre kështjellën e lashtë?

Ç’fuqi të huaja bëhen gati të zmbrapsin

këto Ullishta të Vlorës

me kurorën e tyre të hirtë

si guna të hedhura krahëve?

Ç’mendojnë këta

ullinj të Lezhës, Beratit

dhe tërë kodrave jonike të ngopura me diell si një botë e

                                                                                pamatë?

Duhet durim të gjesh

domethënien e një përdredhjeje,

domethënien e një shpatulle të zbrazët

 dhe të lëkurës rrudha-rrudha

si të dinosaurëve të hershëm.       

Duhet durim të gjesh misteret e një zgavre

ku fshihnim fëmijërinë tonë,

një hajmali, një kukull prej lecke,

dhe përrallat që bramullinin netëve në vatra.

Duhet zemër të përballosh

mesazhin e fjongove të zeza

që varnin nënat dhe nuset

nëpër degët e muzgut,

ndërsa në horizont humbiste

një anije e ngarkuar

me burra dhe pikëllim.

Një anije që humbiste larg,

kalonte Kepin e Shpresës së Mirë

për të gjetur kepin e lumturisë së tyre. 

Kur vinte Viti i Ri

hidhnin në prush

nga një gjethe ulliri

për secilin të mërguar dhe

thoshnin emrin e tij.

Po të hidhte valle gjethja

mbi kongjijtë  e ndezur

mbante shpresa.

Do të kthehej një ditë.

Po ta përpinte flaka –

diçka e keqe pritej.

O shpirt pellazgjik i nënave!

Ti që u vije të vdekurve

nën kokë

një jastëk të mbushur

me gjethet e ullinjve

për t’u prehur në paqe!

Ti që i merrje ullinjtë

për orakuj

dhe vetë atyre u faleshe!

Askush nuk guxonte të vinte dorë mbi ta

nga frika se do t’i zinte nëma jote.

Truallin ku patën mbirë,

ti e shpallje të Shenjtë

dhe e rrethoje me mure

për të mos u mpakur

dheu i tij,

për të mos u mpakur jeta.

Vetëm dashuria linte aty vendtakimet

dhe qasej fshehurazi netëve

me këmbët e saj të lehta

sikur të donte të mos i zgjonte

lulet dhe zogjtë.

Vetëm dashuria ...

ajo e ndjekura këmba këmbës,

e kapura nga plumbi i zi,

e kapura nga vdekja

që vinte dhe ndante

trupat e bashkuar,

vinte dhe ndante

buzët

me puthjen e fundit

të përgjakur.

Ullinj pleq e të vetmuar

midis grindjeve

në sinoret e arave,

ullinj që keni treguar të vërtetën,

që keni pajtuar  njerëzit.

Ullinj ku jeta

ka mbolasur dëshirën

për një sofër më të shëndetshme.

O, sa na dhimbseshit, ullinj,

kur shihnim

t’u digjnin si heretikë në

oborret e Lukovës e të Kaninës

kur shtriheshin pa jetë

me frutat e sapolidhura.

Ullinj që keni përzhitur mushkëritë

në luftëra,

që keni gjymtuar krahët,

që  jeni rrëzuar së bashku me shtëpitë

dhe keni ngritur mbi gërmadha

flamujt e mosnënshtrimit.

Ju, pemë të pemëve,

me fisnikërinë e lashtë të fisit tuaj,

me madhështinë e heshtur e pa bujë,

me flokët e thinjur të degëve që prekin tokën,

me trupin e rrudhosur

nga mendimet dhe vuajtjet,

me martirizimin dhe bujarinë tuaj të çdo viti,

të kishit gojë, të kishit gojë

ç’gjëra do të na rrëfenit!

Ullinj pleq e të gërmuqur

ndanë shtëpive,

udhëve dhe detit,

ullinj të heshtur si bardë të verbër

që befas akordoni harpat

në erën që nis të fryjë.

A e dëgjoni zhaurimën e një himni që ngrihet sipër tyre?