Qyteti i dhive

QYTETI I DHIVE

Në qytetin e rrallë, tufa me ujq

shetisin sipas marrëveshjes turistike;

aparatet, që shkrepin orë e çast,

mbushen me egzotikën e dhive.

Të mahnitur ujqit admirojnë sheshet,

kecat paqësorë që lodrojnë nëpër parqe:

-  Ju lumtë, dhi, për kaq përparime

arritur në ekonomi e në arte.

Dhitë shoqëruese s’u zenë besë veshëve

që ujqit po u mburrin traditën.

Vërtet po shuhet armiqësi e përjetshme?

Vërtet po çlirohemi nga kompleksi i frikës?

Mikpritëset dhi me takat e larta

dhe me gëzofin elegant, fluror,

s’u lodhën së shëtituri vizitorët,

gjersa i çuan te një grup skulpturor.

Tre heronj, tre keca prej bronxi,

lartohen me poza fitimtari

dhe një ujk, i mundur në mes tyre,

i damkosur, i nxirrë nga zjarri.

Mysafirët vlerësuan frymën liridashëse

zgjuarsinë e brezit të ri të kecave,

dhe përmendën të drejtat, liritë,

në epokën e bashkëjetesës së specieve.

“Duhet ta realizojmë pa dhimbje

vëllazërimin e ujqërve me dhitë,

Të ngremë komisione, që urrejtjen,

ta heqim nga tekstet e historisë.”

Këto tha më i madhi i ujqërve në banket,

të shtruar më së miri,  me karrota e banane,

dhe shtoi me habi: “A s’e shihni dhe vet

se tashmë ne jemi vegjetarianë?!”

                 Sarandë, 2011

I lodhur nga dashuritë

      I  LODHUR NGA DASHURITË

I lodhur nga dashuritë

dremiste dashi përçor

me herdhet e tij të shkordhura.

Një dele atje pranë e mirrte erë

dhe e falënderonte me blegërima.

Ai ngrinte një hop kapakun e syve

dhe binte prapë

në një dremitje të ëmbël.

Prilli çelte poshtë tij

një luledele

që e guduliste në ëndërr.

I kishte mbaruar

të gjitha punët e paqme

          dhe flinte si një dhëndërr.

Shilla dhe Karibda

SHILLA DHE KARIBDA

“Hapini radiot - thoshnin nën zë të pakënaqurit -   
rrëshqisni sintonitë e tyre si mbi xhama qiellorë,

të thyera nga grindja e ideologjive.

Tani një luftë e padukshme zhvillohet në eter,

me antena,

me valë elektromanjetike,

me radarë.

Çdo centimetër kub ajër që thithni mbushet me fjalime,

histeri, nota proteste, paralajmërime, 
kërcënime. Çdo centimetër kub ajër

mbushet me mijëra llogore,

aq sa nuk ka më vijë fronti.

Nuk e ndieni si është trashur ajri prej tyre?”

Mbi kokat tona shqyenin njëra tjetrën ideologjitë.

Të vetërrethuar

ishim

përballë gjithësisë.

Kinemaja  dimërore

si një arenë teatrosh antikë,

pasditeve mbushej cit më cit

me ithtarë të eksituar

që ndiqnin “proceset e grupeve armiqësore”.

Në rresht ose

një nga një i nxirrnin në arenë dhe turma oshëtinte:

“Në litar, në litar!”

dhe autoparlantet sa një bojë njeriu atje jashtë,

shumfishonin jehonën : “Në litar, në litar!”

Jepeshin pretenca e vendime dënimesh nën duartrokitje,

fajësoheshin  mediat e huaja,

orientimi i antenave

dhe urdhërohej heqja e tyre nga tarracat.

Gjithë natën autoparlantët

rrufisnin të përgjumur  errësirat

qiellore,

derisa membranat e tyre,

të nesërmen,

imitonin bubullimat

dhe fillonin të dridhnin

ajrin me zë të ngjirur për sukseset në aksionet vullnetare

të së dielës.

Lëviznim sintonitë, shkelnim “grup - grup”

mbi copra xhamash qiellorë

dhe dëgjonim të çuditur Radio Tiranën,

midis Shillës dhe Karribdës së luftës së ftohtë,

që kuiste edhe ajo

 në të gjitha gjuhët e botës.

Artikujbërës, përkthyes të stërvitur, glorifikonin parajsën

e “Kështjellës së Pamposhtur të Adriatikut” 

dhe shkonin të ushqeheshin

me dietën e varfër të një doktrine 

që po jepte shpirt.

 Tej demagogjive, duke mbajtur frymën pezull,

dallonim motoskafët që tërhiqnin pas trupat pa jetë

të moshatarëve tanë,

të bërë shoshë nga plumbat,  

ndërsa egërsirat e nëndetit, të ndezura nga gjaku,

i ndiqnin deri te bankinat.

Ndëshkoheshin komandantët e radhës në kufi

dhe shpeshtoheshin alarmet. Në mesnatë

na çonin nga gjumi për të zënë në kohë

rajonin e mbrojtjes dhe  shkonim të gdhinim  netët e zborit

nëpër barkun e gjarpërinjtë të transheve deri te kokat

e tyre prej bunkerësh.

Atje, në mes të humbëtirave,

të rrethuar nga  cinxuj të shushatur yjesh që shqyenin sytë,

të rrethuar nga shamataja e parreshtur e dallgëve,  

të rrethuar nga një harrim kozmik  në vetminë pa kuptim

të netëve,

me kundragaz në kokë, si jashtëtokësorë,

shpenzonim durimin e pritjes, me vështrimin e ngulitur

nga deti,

se mos shfaqeshin luftanijet  e huaja,

me dritat e shuara

në portat e qytetit.

Atëhere lufta e ftohtë,

na kishte ftohur

vetveten, si qirinjtë.

Të vetëm, atëherë,

si në një karrotrec,

atdheun

rimorkionim në udhëkryq.

Për ç'udhëtime gatiten anijet?

PËR Ç’UDHËTIME GATITEN ANIJET?

Ndiej një padurim të turbullt. Nuk e di përse shqetësohem,

nuk e di pse ky trishtim i qelqët më mbështjell të tërin.

(Di vetëm se më pëlqen, se ndihem mirë me të.)

Vërtet, përse sa herë që vjen pranvera,

sa herë që bari vesh mishin e dheut të ftohur nga erërat,

përse sa herë që mbi det nguten kopetë e yjeve

në shtegëtim

zemrën time e shkundullojnë frushullimat e një alarmi

 kozmik?

Jam biri i brigjeve të gjelbra, biri i rërës dhe i detit.

Fytyrën time nuk mund ta ndash kurrsesi

nga buzëqeshja e portokalleve, nga trungjet e menduara të

 ullinjve.

E kam harruar fare ditëlindjen siç ka harruar deti të tijën.

Nuk e di sa vjeç jam. Nuk e di

prej sa kohësh e kam pirë këtë dritë të kaltër

që  rrjedh sipër këtij dheu të gurtë.

Kam përshtypjen se u mblodhën aromat e tokës,

gjithë dritat, gjithë rënkimet e detit,

meditimet e ullinjve

dhe më krijuan mua.

Kam përshtypjen se jam çdo gjë

mbi këtë dhè që rrahin valët.

Ç’është që më turbullon? Pse qenia ime rri me veshët e

ngrehura për të kapur sinjalet që shkëmbejnë xixëllonjat

                        me faret e largëta?

Ç’sekrete lundrojnë në ajër bashkë me pjalmin e luleve?

Cili Euklid u jep mësime gjeometrie zogjve të sapolindur

që stërvitin krahët për përballimin e hapësirave të reja?

Për ç’udhëtime të panjohura gatiten anijet?

Në zemrën time dynden mjegullat e një rrëmeti të bardhë.

Sarandë,  1969-2012

Erdhe vonë, hyjnia ime

 ERDHE VONË, HYJNIA IME

Erdhe vonë, hyjnia ime. Nga pritja e gjatë

kaq herë e modelova shtatoren tënde.

Që në fëmijëri, gërvishtja në kujtesë

skena primitive

si  skenat e gjuetisë

në artin prehistorik të shpellave.

Kur m’u forcuan kërcinjtë

fillova të shkelja  këmbëzbathur

si një eremit nëpër gjiret e fshehta të detit

dhe të prisja të vije si një Afërditë e ngjizur nga  dallgët.

Ishe e fshehur pas çdo gjallese

që këlthiste në vijën e largët të horizontit,

pas çdo sinjali që më jepte një yll që binte,

pas çdo dritareje që hapej.

Çdo shtjellë ere

më mbështillej si përqafimi yt i padukshëm

dhe Ylli i  Jugut  më bënte roje netëve 

se mos

shkalloja.

Atëherë, me një furçë më vunë të zografisja

muret e zvetënuara të një epoke. Kisha frikë

ta thoshja emrin tënd. Zbrisja në Butrint dhe fshehurazi,

dilja të të prisja në portën Skea

nga patën hyrë dikur  udhëtarët homerikë.

Ulesha në shkallaret e teatrit të lashtë

se mos kapja rastësish jehonën e zërit tënd

në mes të ofshamave të tragjedive.  

Shtrihesha në qelat nëntokësore të dyzetë shenjtorëve,

larg të tjerëve, të lëpija plagët që më shkaktonte pritja jote.

Erdhe vonë, hyjnia ime dhe m’u desh kaq herë

të të modeloja, si në një studio ADN-je

dhe m’u desh kaq herë të urtësoja zjarrminë 

që më kapllonte.

Erdhe e rrethuar me një luzmë drite atëherë kur bëhesha

 gati të fikja shpresat,

dhe si një amazonë e rreptë më ringjalle,

me shoqërueset e tua të përjetshme:

poezinë në një krah dhe dashurinë në anën tjetër.

2012

Çuf - Çuf

ÇUF - ÇUF

Kthehem në shtëpi, var në korridor xhaketën e  rënduar

       nga lodhja e ditës 

ndërsa nga kuzhina dëgjohet çuf-çufi

i tenxheres me presion

si një tren që mbart prej vitesh jetën tonë.

Mbrëmja tani është një divan ku dremis i rrethuar nga ky

                                                                                         refren,

si një udhëtar filmash  western.

Televizori është ndezur tre hapa më tutje

dhe nuk e kuptoj se cili film luan tani

brenda qenies sime.

Çuf-çuf, çuf-çuf  ky tren me rrapëllimën e hekurt  përpin

ankthin e një kohe plot rreziqe,

me personazhe të zhurmshëm,

që hipin e zbresin nëpër stacione,

duke lënë prapa ofshamat e murrme

të shtëllungave të tymit.

Herë herë udhëtimi ngec.

Banda me maska u venë tritolin shinave,

sulmojnë Komisariatin, nga duken policët që ikin nga sytë

     këmbët,

duke hedhur  pistoletat,

duke fluturuar në erë kapelet,

sikur papritur një asteroid  përplaset në tokë e u sulet 

me masën e përbindshme të flakëve.

Bastisen repartet ushtarake

dhe sheshet

mbushen me një shtresë gëzhojash e xhamash të  thyer.

Ekipe televizionesh me emër vijnë nga larg,

marrin në intervistë “rebelët” dhe i paguajnë të gjuajnë

 kuturu vendstrehimin e perëndive, duke bërë stand up,

si në një sfond

lëkurkuqësh.

Gjithçka tani është në dorë të tyre. E kot ta them

si dështon, si shfryn tentativa

për rivendosjen e rendit dhe të dërguarit e shtetit

shkrumbohen të gjallë në emër të një absurdi!

E kotë të zgjatem për anijen e mallrave

që mirret peng në mes të gjiut

dhe nuk lirohet gjersa të dorëzohet shuma  me gjobën e

 kërkuar.

Po unë asnjë pikë loti nuk po derdh

për milionat e grabitura të bankave!

Vetëm tani që shoh

bibliotekën e qytetit të digjet fundemajë

vrapoj në ethe, më merret fryma

dhe ulërij për vithisjen e këtij tempulli.

Prek hirin në trajtë fletësh të  mijëra e mijëra

 librave

dhe shoh të gëlojë poshtë gishtrinjve të mi

flaka e mekur e shpirtërave të tyre. Pak erë të fryjë

dhe ajo flakë rindizet si një dhimbje

për t’u ringjallur nga hiri.

Çuf-çufi hesht. Zbres nga ai tren vitesh,

dora e sime shoqe fik televizorin, më tund në supe,

afron një pjatë dhe më pëshpërit: “Po ftohet...”

“Kush?” -  them unë.

Grua

GRUA

Ndieja brinjët të më dhimbnin.

Ofshaja ditëve, netëve rrija pa gjumë.

Më vinte zor t’u qahesha mjekëve,

t’u nënshtrohesha laboratorëve.

Ditë e natë. Në një moshë sa perëndia.

Po kur pashë siluhetën tënde

të brishtë, të imët, të dilte

nga brinjët e mia

dhe të fanepsej para meje

duke humbur në mes të turmës,

u vura të të gjeja ty,

në mes të atij rrëmeti

me plagën time të hapur,

gjersa e pikase dhe e qetësove

atë llavë që përvëlonte.

Në një moshë sa perëndia

u bëmë të dy të  perëndishëm.

Loshit, tim vëllai të vdekur

LOSHIT, TIM VËLLAI TË VDEKUR

Çdo mbrëmje

zbret nga kryqi i mundimeve,

ulet në tryezën e një lokali

me gurin filozofik në dorë

dhe kafka ëngjujsh rreth e rrotull.

Çdo mëngjes

duket gjaku i tij i derdhur pranë gotave

të dëshpërimit

ku kamarjerët mundohen

të zhdukin

gjurmët e natës që shkoi.

Sarandë, 1995

Sa herë

SA  HERË

Sa herë kam zbritur me nxit

për të shuar zjarrin e madh të ndjenjave,

o det, tek ti.

Sa herë më ke folur me mijra zëra

duke oshëtitur nëpër tërë qenien time

gjersa ndjehesha i çliruar

dhe i mbushur me kthjelltësi.

Miqtë

MIQTË

Dy ditë me radhë na nxorrën nga klasat duke stërvitur

brohorimat dhe duartrokitjet tona për pritjen e “Hrushovit

                        të madh”. Në qiell

shihnim avionë të vegjël që kalonin mbi kokat tona

dhe shkonin të spërkatnin me helme  monumentet e 

Butrintit për të ngordhur gjarpërinjtë.

Më vonë (kur kishte ikur),

nëpër kafenetë e qytetit bregdetar flitej në konfidencë 

për një lloj gjarpri që e kish pickuar në tru

atje në skenën e teatrin antik

dhe në vend të monumenteve,

shihte periskopë nëndetësesh rreth e rrotull.

Shqyem sytë kur na përqafoi me radhë

mësuesja jonë e rusishtes

dhe në ikje, pamë të shterrej drita që e rrethonte.

Asnjë luftanije ruse nuk shkeli më në portin tonë të

vogël dhe ne nuk shkëmbenim më

me marinarët guackat, fiqtë e detit dhe portokallet me

                        konservat e tyre të mishit.

 Nuk do të  zhyteshim më si foka

pranë skafeve të mëdha të  çelikta,

që mbanin një  erë të fortë katrani.

Kur erdhën kinezët,

dhjetë e nga dhjetë, njëzet e nga njëzet,

të tërë në rresht si tufa pinguinësh të shushatur,

nuk na e mbushnin më syrin,

me fytyrat e tyre prej alienësh,

dhe pyesnim:

nga ç’planet kishin zbritur,

ku i fshihnin anijet e tyre kozmike? 

Subtropikale

SUBTROPIKALE

Mos fantazo më kot për krokodilë,

po ndonjë nepërke duhet t’i ruhesh.

Këtu pylli i errët e i dendur është një makth  pa fund.

Po të ngresh zërin, një mori cinxujsh zhaurrijnë

dhe bëjnë bolori gjithë gjiun me ullishtat, plazhet dhe

            molin që zgjatet tej.

Mos provo të shuash kureshtjen,

mos thuaj se nuk je paralajmëruar për rreziqet

nëse do të ecësh mespërmes pyllit.

Mos u fut në oborrin e madh të një fabrike të braktisur.

Të gjitha ngrehinat, të gjitha sallat i kanë përshtatur

 për strehim gjallesat dhe rrjetat e

merimangave kanë vendosur kufijtë e zotërimeve,

të gatshme për të  dhënë alarmin

si në një sistem survejimi elektronik.

Atëhere përpiqu të vesh në lëvizje duart

për të mënjanuar lianet sipër teje

po deshe të orientohesh i zhytur thellë në këtë humnerë

                        të gjelbër.

Ke aq mend sa t’u shmangesh keqkuptimeve.

Mirë bën që vendos të ndjekësh  rrjedhën e një burimi

 të të tregojë udhën.

Po nuk është faji yt kur sheh se edhe ai

humbet  i tëri në një tunel bimësie subtropikale.

Mos klith ashtu i rrethuar nga gjarpërinjtë e ujit.

Të thashë, hiqi nga mëndja krokodilët,

për t’iu ruajtur sulmit të tyre si shushunjëzat.

Ec, ec. Më në fund do të arrish tek depot ushtarake

 të nxjerra në ankand.

Një erë e rëndë vajrash e armatimesh dhe hiri i zjarreve

 të kontrabandistëve

do të bëjnë ta kuptosh pse bimësia e harlisur

nuk guxon të të shoqërojë më tej.

Peripecitë tani kanë mbaruar. Pas bunkerëve

të mëdhenj fillojnë plazhet, shezlongët, çadrat, restorantet 

dhe zallamahia njerëzore e shumngjyrëshme

që endet pranë teje me rroba banjoje.

Nëse në mbarim të ditës do të ecësh mbi molin e vjetër

të kapësh diellin si një galerë me vela të kuqërremta,

 mos u tremb

nga tufat e pulëbardhave që ngrihen me frushullimë para

 teje.

Bëj edhe një hap më tej nëse ke dëshirë që edhe vetë 

të shndërrohesh në një statujë të këtij perëndimi.

Po nata subtropikale e Bunecit është një mister

që ende nuk e kam  jetuar.